Ελαιόλαδο Καλιφόρνιας: Γιάνκις go home...

Αγνό παρθένο ελαιόλαδο, με υπέροχη γεύση και εξαιρετική διαύγεια, παραγωγής... Καλιφόρνιας; Και όμως. Σε μια εποχή που τα πιο δημοφιλή εστιατόρια του πλανήτη αντιμετωπίζουν το ελαιόλαδο ως πολυτελές έδεσμα, η καλλιέργεια της ελιάς έχει αρχίσει να θεωρείται περίπου επιβεβλημένη για χώρες που επιθυμούν ν' αυξήσουν τα κέρδη τους από τις εξαγωγές. Ετσι, η Μάνη, η Καλαμάτα και η Μυτιλήνη έχουν να αντιμετωπίσουν -πέρα από τις πρώτες σε παραγωγή και διακίνηση ελαιολάδου Ιταλία και Ισπανία- ακόμη και μη συγγενείς κλιματικά αντιπάλους, όπως η Αυστραλία και η Κίνα.

Εσχάτως, στο «τερέν» της παραγωγής λαδιού έχουν μπει και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Παρ' ότι οι Αμερικανοί γνωρίζουν ελάχιστα το ελαιόλαδο (ο μέσος όρος κατανάλωσης είναι 750 ml τον χρόνο ανά Αμερικανό, την ώρα που ένας Ελληνας ή ένας Ισπανός καταναλώνει 24 ή 14 λίτρα αντιστοίχως), οι παραγωγοί της Καλιφόρνιας έχουν αντιληφθεί την παγκόσμια ζήτηση. Επένδυσαν εκατομμύρια δολάρια στην ελιά και τώρα στοχεύουν να «χτυπήσουν» στα ίσια το ευρωπαϊκό μονοπώλιο. Οπως οι ίδιοι υποστηρίζουν, η ελαιοκαλλιέργεια της Καλιφόρνιας αυξάνει μέρα με την ημέρα και εκτιμούν ότι έπειτα από μια δεκαετία η καλλιεργήσιμη έκταση θα διπλασιαστεί και η παραγωγή θα ξεπεράσει τα 20 εκατ. γαλόνια (οι Αμερικανοί καταναλώνουν 75 εκατ. γαλόνια ελαιολάδου τον χρόνο). Μέχρι σήμερα, το 99,9% του λαδιού που καταναλώνεται είναι εισαγόμενο.

Αλλά πώς αντιμετωπίζουν οι Ελληνες παραγωγοί και εξαγωγείς την ενδεχόμενη επέλαση των ελαιοπαραγωγών «Γιάνκις»; «Καλώς να ορίσουν!», λέει εύθυμα ο Γιώργος Οικονόμου, γενικός διευθυντής του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τυποποιήσεως Ελαιολάδου (ΣΕΒΙΤΕΛ). «Γνωρίζουμε για τις κινήσεις των Αμερικανών παραγωγών, ωστόσο πιστεύω ότι δεν μπορούμε να μιλάμε για "ανταγωνισμό" εξ ΗΠΑ -όχι, τουλάχιστον, για τη δεκαετία που διανύουμε. Η προτίμηση στο ελαιόλαδο αυξάνεται τα τελευταία χρόνια στις δυτικές χώρες, όπως και στην Ιαπωνία και την Κίνα, λόγω της φήμης της μεσογειακής διατροφής και του ότι όλοι έχουν πειστεί για την υπεροχή του έναντι των άλλων λιπών.

Και η Χιλή

Το γεγονός αυτό έχει ανοίξει την όρεξη σε πολλές χώρες που κλιματολογικά έχουν τη δυνατότητα να καλλιεργήσουν την ελιά -όπως η Χιλή, που έχει μπει δυναμικά στο προσκήνιο. Πάντως, έχω την εντύπωση ότι δύσκολα θα σπάσει ο "συσχετισμός της τετράδας" -των πρώτων τεσσάρων χωρών που εξάγουν ελαιόλαδο παγκοσμίως: Ιταλία, Ισπανία, Ελλάδα, Μαρόκο. Πιστεύω ότι πρέπει να μην ασχολούμαστε τόσο με το τι κάνουν οι άλλοι, όσο να επικεντρωθούμε στο δικό μας "κουλουάρ", το εσωτερικό κόστος παραγωγής και τη στρατηγική μας.

Οι Ισπανοί έχουν καταλάβει ότι θα προωθήσουν τα συμφέροντά τους μόνο μέσω συνεταιριστικών επιχειρήσεων. Εχουν φτάσει πια τα 1.200.000 τόνους ετησίως και τείνουν να ξεπεράσουν τους πρώτους Ιταλούς. (σ.σ. Μεγάλες ποσότητες ελαιολάδου που εξάγονται από διάφορες χώρες, ανάμεσά τους η Ελλάδα, κατευθύνεται προς την Ιταλία. Η μεγαλύτερη ποσότητα δεν καταναλώνεται εκεί, αλλά επανεξάγεται.)

Σε τελική ανάλυση, το θέμα δεν είναι τι κάνουν οι Καλιφορνέζοι. Είδαν ότι το ελαιόλαδο έχει πέραση και το τόλμησαν. Αλλοι θα δουν ότι έχει πέραση το αβοκάντο και θα το κάνουν. Μακάρι να αρχίσουν οι λαοί όλου του κόσμου να καταναλώνουν ελαιόλαδο και να αυξηθεί η ζήτηση. Οφελος για όλους θα είναι. Εμείς πρέπει να λύσουμε τα όποια διαρθρωτικά μας ζητήματα».

Διάσπαση

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Βαρθολομαίος Σειραδάκης, εμπορικός διευθυντής μιας εκ των μεγαλυτέρων εταιρειών εξαγωγής ελαιολάδου στη χώρα μας, της «Ελαιουργικής»: «Δεν είναι απειλή οι Καλιφορνέζοι, ούτε οι Αυστραλοί, ούτε οι Αργεντίνοι. Η Καλιφόρνια κάνει την προσπάθειά της. Το θέμα είναι τι κάνουμε εμείς, που δεν έχουμε εθνική στρατηγική. Η Ισπανία, για παράδειγμα, έχει εκμηδενίσει τον εσωτερικό ανταγωνισμό των παραγωγών, έχοντας δημιουργήσει λιγοστές εταιρείες που έχουν αναλάβει την εμπορική εκπροσώπηση. Εμείς είμαστε διασπασμένοι σε 300 και πλέον μικρές ανταγωνιστικές εταιρείες.

Κατά τ' άλλα, θα... περιμένουμε και θα δούμε! Και οι Αυστραλοί έκαναν καλλιέργεια ελιάς, έβγαλαν λάδι με υπέροχο χρώμα, αλλά από γεύση... χάλια! Αυτό που έχω εγώ να προτείνω είναι: συγκεκριμένη εθνική στρατηγική, με στόχο την ποιότητα και την ξεχωριστή γεύση του ελληνικού ελαιολάδου». *

«Φάρμακο» για τον οργανισμό

Το ελαιόλαδο αποτελεί τη βάση της μεσογειακής διατροφής και είναι το μόνο λάδι που προέρχεται από ολόκληρο φρούτο και όχι από σπόρους.

Το λάδι ελιάς είναι πλούσιο σε ελαϊκό οξύ και άλλες αντιοξειδωτικές ουσίες, όπως η βιταμίνη Ε και οι φαινόλες.
Αποτελέσματα πολλών εργαστηριακών, επιδημιολογικών και κλινικών ερευνών έχουν δείξει ότι το καλής ποιότητας ελαιόλαδο:
* Εχει την ιδιότητα να μειώνει στο αίμα τη LDL «κακή» χοληστερόλη και να αυξάνει τη HDL «καλή» χοληστερόλη, αποτρέποντας την αθηρωμάτωση και τον κίνδυνο ανάπτυξης στεφανιαίας νόσου.
* Επιδρά ευνοϊκά στην ανάπτυξη του κεντρικού νευρικού συστήματος, στη δομή των οστών του εγκεφάλου και του αγγειακού συστήματος και στην κανονική ανάπτυξη των παιδιών.
* Ωφελεί το γαστρεντερικό σύστημα, βελτιώνει την πέψη και βοηθά την καλή λειτουργία του εντέρου.
* Περιέχει φυσικά αντιοξειδωτικά που προλαμβάνουν την κυτταρική γήρανση και την οστεοπόρωση.
* Εμποδίζει την ανάπτυξη χολολιθιάσεων και προστατεύει το ουροποιητικό σύστημα.
* Προστατεύει το δέρμα από την ηλιακή ακτινοβολία.
Το καλής ποιότητας ελαιόλαδο περιέχει φυτοχημικά συστατικά ικανά να πυροδοτήσουν τον θάνατο των καρκινικών κυττάρων και μπορεί να συμβάλει στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης διαφόρων μορφών καρκίνου.
Ετσι, ο εμπλουτισμός της καθημερινής μας διατροφής με αγνό παρθένο ελαιόλαδο μπορεί να προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα για την υγεία μας -σε συνδυασμό, βέβαια, με μια ισορροπημένη διατροφή.
Γενικώς, το λεγόμενο «παρθένο ελαιόλαδο» είναι φυσικό προϊόν, χωρίς επεμβάσεις που μπορούν να αλλοιώσουν τα φυσικά χαρακτηριστικά του γνωρίσματα. Εχει καλό άρωμα και γεύση και η οξύτητά του δεν ξεπερνά το 2%. Το «έξτρα παρθένο ελαιόλαδο», του οποίου η οξύτητα δεν ξεπερνά το 1%, είναι ελαιόλαδο με εξαιρετικό άρωμα και γεύση, προκύπτει από την επεξεργασία των ελιών χωρίς τη χρήση θερμότητας ή χημικών ουσιών και έτσι περιέχει φυτοχημικά που αλλιώς θα χάνονταν κατά τη φάση της επεξεργασίας.
Πώς ξεχωρίζουμε το καλό ελαιόλαδο
Ξεχωρίζουμε το καλό ελαιόλαδο από:
* το φωτεινό χρώμα
* τη διαύγεια
* την οξύτητά του
* το άρωμα και
* τη γεμάτη γεύση του
Ο τόνος του χρώματος εξαρτάται από τις ποικιλίες της ελιάς. Το καλό ελαιόλαδο ξεχωρίζει από την καθαρότητα του χρώματός του και από την ευχάριστη γεύση του. Καλύτερα να αποφεύγουμε το θαμπό λάδι ή αυτό που δημιουργεί την αίσθηση «καψίματος» στον λαιμό.

η γνώση...

Ενα με τη Μεσόγειο

Κανένα άλλο δέντρο δεν ταυτίστηκε με κάποια περιοχή όσο η ελιά με τη Μεσόγειο.

Στην Προϊστορική Εποχή, οι μεσόγειοι λαοί αναζήτησαν τρόπο για πιο συστηματική καλλιέργεια του ελαιόδεντρου. Εικάζεται δε πως η περιοχή από την οποία ξεκίνησε η συστηματοποίηση της ελαιοκαλλιέργειας ήταν η Κρήτη, ακόμη και κατά τη Μέση Νεολιθική Περίοδο (4500 - 3800 π.Χ.).
Η μεγάλη εξέλιξη στην παραγωγή του ελαιολάδου στη χώρα μας ήρθε τον 20ό αιώνα, όταν τα παραδοσιακά ελαιοτριβεία αντικαταστάθηκαν από υδραυλικά πιεστήρια.
Σήμερα, οι κύριες ελαιοπαραγωγικές περιοχές της Ελλάδας είναι η Κρήτη, μαζί με την Πελοπόννησο και τη Λέσβο, και οι κυριότερες ποικιλίες είναι η κορωνέικη, η κουτσουρελιά, η θρούμπα, η μεγαρίτικη, η Καλαμών, η χονδρολιά Χαλκιδικής κ.λπ.
Ακόμη και το... λάδωμα έχει να κάνει με την εκτίμηση που τρέφει ο Ελληνας στην ελιά: ο φτωχός αγρότης διεκπεραίωνε όλες τις συναλλαγές του με λάδι. Συχνά και τα «δώρα» που έκανε σε διάφορους φορείς της εξουσίας, αποσκοπώντας στην ευνοϊκή μεταχείρισή του, ήταν λάδι. Το γεγονός αυτό προσέδωσε μια ενδιαφέρουσα σημασία στο ρήμα «λαδώνω», που σύντομα άρχισε να σημαίνει... δωροδοκώ. 
πηγή: Εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ