Φύλακες στις αρχαίες ελιές της Κρήτης

«Δεν θέλουμε η δική μας γενιά να είναι η υπεύθυνη για την απώλεια των ιστορικών δέντρων που διαφύλαξαν οι πρόγονοί μας. Ξέρουμε όλοι πολύ καλά ότι τα υπεραιωνόβια δέντρα της Κρήτης χρόνο με τον χρόνο όλο και μειώνονται».

O Βαγγέλης Μαραγκάκης είναι πρόεδρος του πολιτιστικού συλλόγου Βενεράτου στο Ηράκλειο Κρήτης, ενός εκ των 35 συλλόγων των νομών της Κρήτης που προσπαθούν να διασωθούν τα ιστορικά υπεραιωνόβια ελαιόδενδρα. Πρόκειται για ελαιόδενδρα διάσπαρτα στην κρητική ύπαιθρο και ορισμένα έχουν ηλικία εκατοντάδων ή και άνω των χιλίων ετών. Η προσπάθεια στηρίζεται επιστημονικά από το ΤΕΙ Κρήτης, επιστήμονες του οποίου πριν από λίγες μέρες εντόπισαν μαζί με τα μέλη των πολιτιστικών συλλόγων υπεραιωνόβιες ελιές της Βιάννου. Όπως εκτιμούν οι επιστήμονες του ΤΕΙ Κρήτης και οι πολιτιστικοί σύλλογοι, σε όλο το νησί υπάρχουν εκατοντάδες ελαιόδεντρα ηλικίας εκατοντάδων και σε ορισμένες περιπτώσεις χιλιάδων χρόνων, τα οποία δεν έχουν καταγραφεί και γίνονται θύματα ανθρωπίνων δραστηριοτήτων, όπως δημοσίων έργων και οικοπεδοποίησης ελαιώνων. Οι πολιτιστικοί, αλλά και οι περιβαλλοντικοί σύλλογοι που συμμετέχουν στην προσπάθεια, καταγράφουν τα ελαιόδεντρα με σκοπό να τα προστατεύσουν. Στη συνέχεια, σε συνεργασία με το ΤΕΙ Κρήτης, θα προσδιορίσουν την ηλικία των καταγεγραμμένων ελαιόδεντρων. Στόχος είναι σε έναν χρόνο από σήμερα να έχει διαμορφωθεί «χάρτης» της Κρήτης που θα παρουσιάζει τα σημεία στα οποία βρίσκονται τα εκατοντάδες ιστορικά και αρχαία δέντρα. Επίσης, έχουν αρχίσει διαδικασίες από τους πολιτιστικούς συλλόγους για τη δημιουργία ντοκιμαντέρ σχετικά με τον ιστορικό ελαιώνα της Κρήτης, το οποίο υπολογίζεται να είναι έτοιμο το καλοκαίρι του 2010. Την περασμένη Κυριακή, ο διευθυντής της Σχολής Τεχνολόγων Γεωπονίας του ΤΕΙ Κρήτης Δημήτρης Λυδάκης και οι καθηγητές Σπύρος Λιονάκης και Φίλιππος Βερβερίδης ενημερώθηκαν για τέσσερις υπεραιωνόβιες ελιές από τον πολιτιστικό σύλλογο Άνω Βιάννου. Οι επιστήμονες συμφώνησαν με τις εκτιμήσεις των πολιτιστικών συλλόγων ότι η ηλικία των συγκεκριμένων δέντρων πιθανότατα και να ξεπερνά τα 1.000 χρόνια. Στην ευρύτερη περιοχή της Βιάννου υπάρχουν δεκάδες δέντρα μεγάλης ιστορικής αξίας, όπως επισημαίνουν οι επικεφαλής των πολιτιστικών συλλόγων. Επίσης, στην περιοχή εντοπίστηκαν υπεραιωνόβιες «ψιλολιές», κάτι που μαρτυρά ότι εκεί παραγόταν έξτρα παρθένο ελαιόλαδο πριν από εκατοντάδες ίσως και χιλιάδες χρόνια. Δύο κατευθύνσεις Το δίκτυο για την προστασία και ανάδειξη των ιστορικών αιωνόβιων ελαιοδένδρων λειτουργεί με δύο κύριες κατευθύνσεις: - Κάθε σύλλογος καταγράφει και φωτογραφίζει τα ιστορικά ελαιόδενδρα με περίμετρο 4 μέτρων και άνω στην περιοχή του. Στη συνέχεια σε συνεργασία με το ΤΕΙ Κρήτης θα επιδιωχθεί ο προσδιορισμός της ηλικίας των δέντρων αυτών. - Ενημερώνουν τους ιδιοκτήτες τους για τη σπουδαιότητα αυτών των μνημείων της φύσης και τους ζητούν να τα προστατεύουν. Ακόμη και σε περίπτωση που το δέντρο πρέπει να εκριζωθεί, οι σύλλογοι αναλαμβάνουν τα έξοδα μεταφύτευσής του σε δημόσιους- δημοτικούς χώρους. Η ηλικία των συγκεκριμένων δέντρων πιθανότατα και να ξεπερνά τα 1.000 χρόνια

Πηγή: Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ