Εκθετήριο Αγροτικής Οικονομίας και Παράδοσης Κατηχωρίου

Με παραδοσιακή μουσική και άλλες εκπλήξεις άνοιξε πρόσφατα τις πύλες του, με αφορμή την ετήσια Γιορτή Τσίπουρου, το Εκθετήριο Αγροτικής Οικονομίας και Παράδοσης στην οικία Χατζηγιάννη στο Κατηχώρι (πάρκινγκ πλατείας Παζαρούλι). Η λιθόκτιστη οικία Χατζηγιάννη - μετά την αποπεράτωση των εργασιών επισκευής της και τη διαμόρφωση των εσωτερικών της χώρων - μετατρέπεται σε εκθετήριο αντικειμένων και φωτογραφιών σχετικών με την τοπική αγροτική ιστορία και οικονομία και την ανάπτυξη της οικοτεχνίας.

Χάρη στις δωρεές των ντόπιων οικογενειών, κειμήλια και τεκμήρια αγροτικών δραστηριοτήτων αποκαλύπτουν με μοναδικό τρόπο όψεις της ζωής μιας άλλης εποχής, Περνώντας το κατώφλι του σπιτιού, μετά από μια σύντομη αναφορά στην ιστορία του Κατηχωρίου και τη «δράση» της oικογένειας Χατζηγιάννη, η έκθεση αναδεικνύει τη διαχρονική αξία και σημασία δύο ακόμα και σήμερα βασικών προϊόντων της τοπικής οικονομίας: του περίφημου Κατηχωρήτικου κρασιού και του τσίπουρου. Αλέτρια, γεωργικά εργαλεία, άμβυκες, νταμιτζάνες, αρκάδες, φιάλες και μετρητές γράδων συνθέτουν την εικόνα μιας μακραίωνης παράδοσης στην παραγωγή δυνατού κρασιού και γυαλιστερού τσίπουρου. Παρουσιάζονται εργαλεία, αντικείμενα και φωτογραφίες σχετικά με την παραγωγή και διακίνηση των φημισμένων προϊόντων αλλά και σχετικά με άλλα παραδοσιακά επαγγέλματα και χειρονακτικές αγροτικές εργασίες.

Θέση ανάμεσα στα εκθέματα κατέχουν και αντικείμενα από το ιδιωτικό χημείο στο Βόλο του αείμνηστου Δημήτρη Ψυχούλη, που είχαν παραχωρηθεί από τους οικείους του στο Δημοτικό Κέντρο Ιστορίας και συνδέονται άμεσα με τον ποιοτικό έλεγχο του κρασιού και του τσίπουρου των πηλιορειτών παραγωγών. Επίσης, μέσα από τις φωτογραφικές αποτυπώσεις πανηγυριών, καφενείων και γλεντιών δίνεται έμφαση στην κυρίαρχη θέση του κρασιού και του τσίπουρου μέσα στον καθημερινό βίο των Κατηχωριτών αλλά και στις μεγάλες χαρές και βουβές λύπες. Επιπλέον, η έκθεση παλαιών οικογενειακών φωτογραφιών, ραπτομηχανών & αντικειμένων οικοτεχνίας αποσκοπεί στην πληρέστερη παρουσίαση των οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών της περιοχής του Κατηχωρίου στις αρχές του 20ου αιώνα. Στόχος της λειτουργίας του εκθετηρίου αγροτικής οικονομίας και του διπλανού παραδοσιακού ελαιοτριβείου είναι η δημιουργία ενός πολιτιστικού χώρου στην καρδιά ενός πηλιορείτικου χωριού όπου ο επισκέπτης γίνεται κοινωνός του τρόπου της καθημερινής ζωής και γνωρίζει καλύτερα ένα μέρος της νεότερης ιστορίας του τόπου. Έτσι, η παλιά αυλή ξαναγίνεται χώρος ανθρωπίνων δράσεων και μεταμορφώνεται σε τόπο συλλογικής μνήμης.

Το Παραδοσιακό Ελαιοτριβείο Το ελαιοτριβείο - η παλιά γαλιάγρια - και η διώροφη οικία της οικογένειας Χατζηγιάννη που βρίσκονται στο χωριό Κατηχώρι, αγοράσθηκαν από τον Κωνσταντίνο Χατζηγιάννη το 1905. Το υδροκίνητο ελαιοτριβείο Χατζηγιάννη και το διώροφο κτίσμα αποκτήθηκαν από τον πρώην Δήμο Πορταριάς με χρήματα του προγράμματος ΕΠΤΑ και σήμερα ανήκουν στο δίκτυο μουσείων του ενιαίου Δήμου Βόλου. Το ελαιοτριβείο αποκαλύπτει στον επισκέπτη τα ’μυστικά’ της ελιάς και τον μυεί στην παραδοσιακή χρονοβόρα διαδικασία παραγωγής του λαδιού μέσα από μια σειρά καλοσυντηρημένων μηχανημάτων. Από τα κοφίνια ο καρπός πέφτει και ’καθαρίζεται’ στο αυτοσχέδιο πλυντήριο, συνθλίβεται στο αλώνι από τη βαριά μυλόπετρα και ως ελαιοπολτός (ζυμάρι) πια τοποθετείται σε ’τσαντίλια’ από τραγόμαλλο για να πιεστεί κάτω από την πρέσα. Ο διαχωρισμός του λαδιού από το νερό γίνεται με προσοχή και το πολύτιμο προϊόν αποθηκεύεται σε τουλούμια (ασκούς) και πιθάρια.

Tο Ελαιοτριβείο Χατζηγιάννη, από τη στιγμή της ανακαίνισής του από το Δήμο Πορταριάς, αποτελεί μουσειακό χώρο, όπου ο επισκέπτης μπορεί να παρατηρήσει τα μηχανήματα που χρησιμοποιούνταν για την παραγωγή του ελαιολάδου στην προβιομηχανική Ελλάδα. Ιδιαίτερα όμως ο χώρος αποτελεί ένα σημαντικό πεδίο υλοποίησης εκπαιδευτικών προγραμμάτων για τις ομάδες μαθητικού πληθυσμού της Μαγνησίας, της Θεσσαλίας και της χώρας γενικότερα. Καθώς τα μηχανήματά του βρίσκονται σε άριστη κατάσταση ο χώρος είναι «ζωντανός» για τη δημιουργία δραστηριοτήτων με θέματα γύρω από την ελιά και το λάδι.